|
 |
استان همدان  |
استان همدان یکی از استان‌های ایران است. مرکز این استان، شهر باستانی و کهن همدان است که هرودوت بنای آن را در سدهٔ هشتم پیش از میلاد در دوران مادها به دست دیاکو ذکر کرده‌است. مادها این شهر را هگمتانه نامیدند و همدان صورت جدید هگمتانه است. استان همدان از لحاظ جمعیت، چهاردهمین و از لحاظ مساحت، بیست و سومین استان کشور محسوب می‌گردد. جمعیت آن بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۰ بالغ بر ۱۷۵۸۲۶۸ نفر بوده است. بزرگترین شهرهای این استان عبارتند از: همدان،ملایر ، نهاوند استان همدان با ۱۹٬۴۹۳ کیلومتر مربع وسعت، از سمت شمال به استان‌های زنجان و قزوین، از سمت جنوب به استان لرستان، از سمت شرق به استان مرکزی و از سمت غرب به استان‌های کردستان و کرمانشاه محدود شده‌است. این استان شامل ۹ شهرستان، ۲۵ بخش، ۲۷ شهر، ۷۳ دهستان و ۱۱۲۰ روستا است. زبان اکثریت مردم استان همدان فارسی است و زبان مرکز استان و زبان مرتبط استان نیز فارسی می‌باشد. ترک‌های آذربایجانی به طور عمده در نواحی شرقی در بخش شرا و شمالی استان و در شهرستان‌های رزن، کبودرآهنگ، بهار و فامنین سکونت دارند. نیز در قسمتهای شمال، شرق، شمال غربی و جنوب شهرستان همدان، نواحی از تویسرکان روستاهای اسدآباد و منطقه جوکار شهرستان ملایر زندگی می‌کنند. در شهر همدان نیز اقلیت قابل توجهی ترک‌زبان سکونت دارند. لرها در شهرستان‌های جنوبی استان، از قبیل نهاوند، ملایر، تویسرکان و همچنین اسدآباد زندگی می‌کنند. کردها هم عمدتا در شهرستان اسدآباد و برخی نواحی بهار زندگی می‌کنند، همچنین در شهرستان‌های کبودراهنگ و رزن هم اقلیتی از کردها ساکن هستند. لک‌ها هم در برخی نواحی شهرستان‌های ملایر، تویسرکان، نهاوند، اسدآباد و بهار ساکن هستند. در استان همدان زبان‌ها و گویش‌های گوناگونی رایج است که فارسی، ترکی، لری و لکی و کردی از مهم‌ترین آن‌ها به‌شمار می‌روند. فارسی‌زبانان بیشتر ساکنان مرکز استان (شهر همدان) را تشکیل می‌دهند و از قدیمی‌ترین مردم این منطقه محسوب می‌شوند که از دوران مادها در این سرزمین اسکان یافته‌اند. در شمال، غرب و شرق استان (۵۶۲ روستا) به زبان ترکی، در مرکز استان (شهر همدان) بیشتر به زبان فارسی، در جنوب استان (۲۵۵ روستا) به زبان‌های لری و لکی و در غرب و شمال غرب استان (۱۵۹ روستا) به زبان کردی تلکم می‌شود. استان همدان به دلیل موقعيت ویژه جغرافيايي، کيفيت مناسب آب و هوا،خاک مناسب و وجود نيروي خلاق و فعال، داراي قابليت‌هاي توليدي فراوان در زمينه محصولات کشاورزی بوده و به گونه‌اي که مي‌تواند علاوه بر تامين نيازهاي داخلي استان بخشي از نيازهاي ساير مناطق را در زمينه محصولات کشاورزی بر طرف نمايد به طوری که استان همدان در تولید گردو، سیر و سیب زمینی رتبه اول کشور را دارد. و در تولید انگور رتبه سوم و در تولید کشمش رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. استان همدان همچنین رتبه سوم تولید گیاهان دارویی، رتبه چهارم تولید شلیل و قارچ خوراکی، رتبه پنجم تولید آلو و هلو، رتبه ششم آلبالو و رتبه هشتم سیب و زعفران را در کشور دارا است.گیاهان دارویی استان شامل رازیانه ، کالاندولا یا گل همیشه بهار،آویشن و گشنیز است که عمدتا در شهرستان های نهاوند و رزن کشت می شود،به طوری که شهرستان نهاوند 67 درصد گیاه دارویی گشنیز در کشور را تولید می کند و در این زمینه مقام اول را در کشور دارا است. همچنین در تولید گندم هم استان همدان دارای رتبه ی سوم است. این استان در تولید محصولات کشاورزی در میان 10 استان برتر کشور قرار دارد و در بین استان های مجاور و همسایه ی خود رتبه ی اول را دارد. به لحاظ سطح زیر کشت محصولات باغی شهرستان ملایر با دارا بودن 28 درصد مساحت باغات و 38 درصد تولیدات باغبانی رتبه نخست، شهرستان نهاوند با دارا بودن 18 درصد مساحت باغات و 19 درصد تولیدات باغی رتبه دوم و شهرستان همدان نیز با دارا بودن 13 درصد مساحت باغات و 12 درصد تولیدات باغی رتبه سوم را در استان دارا است. |
